Κυριακή 30 Ιουνίου 2013

«Μνήμη αρχιεπισκόπου Δαμασκηνού - μνήμη εβραϊκής παρουσίας στη Ναύπακτο»


 Αρχιεπίσκοπος  Δαμασκηνός. 

  Διήμερο (31/5-1/6/2013) εκδηλώσεων διοργάνωσε ο Δήμος Ναυπακτίας καί η 22η Εφορεία Βυζαντινών  Αρχαιοτήτων, μέ τίτλο «Ναύπακτος - Σταυροδρόμι Πολιτισμών», στό πλαίσιο τής προβολής τών πολιτιστικών σχέσεων τής Ναυπάκτου στήν ιστορική πορεία της μέ άλλους λαούς τής Μεσογείου.

  Η πρώτη εκδήλωση, μέ τόν τίτλο «Μνήμη Αρχιεπισκόπου Δαμασκηνού - μνήμη εβραϊκής παρουσίας στή Ναύπακτο», είχε ως στόχο, μέσω τής απόδοσης τιμής στόν Αρχιεπίσκοπο Δαμασκηνό, νά αναδείξη ιστορικά γεγονότα, τήν διαπολιτισμική ταυτότητα τής Ναυπάκτου, αλλά καί τήν εξωτερική προβολή τής περιοχής.

  Στίς εκδηλώσεις παρέστησαν, ο Σεβ. Μητροπολίτης κ. Ιερόθεος, ο Δήμαρχος Ναυπακτίας Γ. Μπουλές, ο Προϊστάμενος τής 22ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων δρ. Ι. Χουλιαράς, ο Βουλευτής κ. Κυριάκος Γεροντόπουλος, ο Γενικός Γραμματέας Θρησκευμάτων κ. Γιώργος Καλαντζής, η Προϊσταμένη τής Γενικής Διεύθυνσης Βυζαντινών Αρχαιοτήτων κ. Ευγενία Γερούση, εκπρόσωπος τής Πρεσβείας τών Η.Π.Α, ο εκπρόσωπος Κ.Ι.Σ. Ελλάδος, κ.ά. 



Περιλαμβάνονταν ομιλίες στό Πνευματικό Κέντρο τής Ιεράς Μητροπόλεως καί αρχαιολογική έκθεση στό Φετιχέ Τζαμί, ενώ τό πρωί τής 1ης Ιουνίου, εψάλη επιμνημόσυνη δέηση καί έγινε κατάθεση στεφάνων στήν προτομή τού Αρχιεπισκόπου Δαμασκηνού, στή γενέτειρά του Δορβιτσά Ναυπακτίας.   

 Ήταν ιδιαίτερα συγκινητικό τό γεγονός ότι ανάμεσα στούς επισκέπτες στήν Δορβιτσά ήταν καί άνθρωποι, μικρά παιδιά τότε, πού είχαν σωθή από τούς Ναζί χάρη στήν παρέμβαση τού αειμνήστου Δαμασκηνού.

  Στίς ομιλίες τονίστηκε η αναγκαιότητα επικράτησης τής ισότητας καί τής αλληλεγγύης μεταξύ τών

ανθρώπων, ανεξάρτητα από φυλή, θρησκεία ή δόγμα, ενώ αναγνώσθηκε μήνυμα τού Αρχιεπισκόπου Δαμασκηνού πρός τίς αρχές Κατοχής κατά τόν Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, πού παραμένει ιδιαίτερα επίκαιρο στήν εποχή μας.


Μνημόσυνο υπέρ του Αρχιεπισκόπου.

   Το Σάββατο 1η Ιουνίου στη Δορβιτσά Ναυπακτίας, πραγματοποιήθηκε επιμνημόσυνη δέηση στη μνήμη του Αρχιεπισκόπου Δαμασκηνού και κατατέθηκαν στεφάνια στην προτομή του για πρώτη φορά από μέλη Εβραϊκών Κοινοτήτων και Διπλωμάτη της Πρεσβείας των Η.Π.Α., σε ιδιαίτερα θερμό και φιλόξενο κλίμα από τους ντόπιους κατοίκους και τους επισκέπτες που παραβρέθηκαν.


Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός. Δίκαιος ανάμεσα στους Δίκαιους  

 
Ο Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός, κατά κόσμο Δημήτριος Παπανδρέου, υπήρξε κορυφαία εκκλησιαστική και πολιτική προσωπικότητα της νεότερης Ελλάδας.
Διετέλεσε Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος (Ιούλιος 1941 - Μάιος 1949), Αντιβασιλεύς και Πρωθυπουργός της Ελλάδας.
Γεννήθηκε στο χωριό Δορβιτσά της ορεινής Ναυπακτίας στις 3 Μαρτίου του 1891, στο δημοτικό σχολείο της οποίας έλαβε και την πρώτη εκπαίδευση και στη συνέχεια στο σχολείο του Πλατάνου. Αν και η οικογένειά του ήταν πολύ φτωχή, κατάφερε να φοιτήσει στο Γυμνάσιο Καρδίτσας με τη συνδρομή του θείου του, Ηγουμένου της Ι. Μονής Κορώνης, Χριστόφορου Παπανδρέου.
Το 1908 εισήλθε στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και ταυτόχρονα στη Νομική λαμβάνοντας πτυχίο και από τις δύο σχολές.
Στρατολογήθηκε στον ελληνικό στρατό και πολέμησε στους Βαλκανικούς Πολέμους το 1912 και 1913.
Το 1917 χειροτονήθηκε διάκονος λαμβάνοντας το όνομα Δαμασκηνός.
Λίγο αργότερα χειροτονήθηκε πρεσβύτερος και ως Αρχιμανδρίτης πλέον ανέλαβε την ηγουμενία της Ι. Μονής Κορώνης. Ο τότε Αρχιεπίσκοπος Μελέτιος Μεταξάκης, αξιολογώντας τις δυνατότητές του, τον κάλεσε στην Αθήνα ως διευθυντή των γραφείων της Ι. Αρχιεπισκοπής και αλληλοδιαδόχως Ηγούμενο των Μονών Πεντέλης και Πετράκη.
Στα 1918 του ανατίθεται η μελέτη και η σύνταξη του Καταστατικού Χάρτη του Αγίου Όρους, σύμφωνα με το άρθρο 68 της Συνθήκης του Βερολίνου, ο οποίος θα όριζε τη σχέση της μοναχικής πολιτείας με το ελληνικό κράτος.
Αποτέλεσμα της εργασίας αυτής του Δαμασκηνού υπήρξε η εξασφάλιση της ελληνικότητας των Μονών έναντι των επ’ αυτών διεκδικήσεων άλλων ορθόδοξων κρατών.
Η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος τον εκλέγει το 1922, σε ηλικία 31 ετών, Μητροπολίτη Κορινθίας.
Μετά το θάνατο του Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου στις 23 Απριλίου του 1938 διεκδικεί στη Σύνοδο της Ιεραρχίας τη θέση του Προκαθημένου της Ελλαδικής Εκκλησίας έχοντας ως ανθυποψήφιο το Μητροπολίτη Τραπεζούντος Χρύσανθο Φιλιππίδη, ιεράρχη με έντονη πολιτική και διπλωματική δραστηριότητα για τον ελληνισμό του Ευξείνου Πόντου και της ευρύτερης Μικράς Ασίας κατά την περίοδο 1917 – 1923 και ακαδημαϊκό.
Το καθεστώς Μεταξά, θεωρώντας τον οπαδό του βενιζελισμού και ως εκ τούτου ανεπιθύμητο για την ανάληψη της διοίκησης της Εκκλησίας, προτρέπει μία ομάδα ιεραρχών να καταθέσουν προσφυγή για ακύρωση της εκλογής Δαμασκηνού στο Συμβούλιο της Επικρατείας.
Το Σ.τ.Ε., υπό την ισχυρή επιρροή της δικτατορίας, αποφάσισε οριακά, με 8 έναντι 7 ψήφων, την αποδοχή της προσφυγής των ιεραρχών και ακύρωσε την εκλογή Δαμασκηνού. Περιορίζεται, φρουρούμενος από τη Χωροφυλακή, στην Ι. Μονή Φανερωμένης στη Σαλαμίνα όπου παραμένει καθ’ όλη τη διάρκεια της διακυβέρνησης Μεταξά και του ελληνοϊταλικού πολέμου.
Στις 27 Απριλίου του 1941 εισβάλουν τα ναζιστικά στρατεύματα στην Αθήνα και εγκαθιδρύουν κυβέρνηση δοσίλογων υπό το στρατηγό Γεώργιο Τσολάκογλου.
Ο Αρχιεπίσκοπος Χρύσανθος αρνείται να ορκίσει την κυβέρνηση και έτσι Μείζων Σύνοδος από 23 αρχιερείς, εναποδεικνύει ως Αρχιεπίσκοπο το Δαμασκηνό.
Η δράση του Αρχιεπίσκοπου Δαμασκηνού την περίοδο της Κατοχής χαρακτηρίζεται από τολμηρές πρωτοβουλίες και αγωνιώδες ποιμαντικό ενδιαφέρον.
Η μέριμνά του για τη διάσωση των Ιουδαίων στο θρήσκευμα Ελλήνων πολιτών και των αθίγγανων, οι οποίοι από το 1943 άρχισαν μαζικά να οδηγούνται σε στρατόπεδα εξολόθρευσης, είναι από τις μεγαλύτερες στιγμές του και για τη δράση του αυτή τιμήθηκε αργότερα από την Ισραηλιτική κοινότητα.
Κατ’ εντολή του εκδίδονταν πιστοποιητικά βαπτίσεως για τους Εβραίους ώστε να εμφανίζονται ως Χριστιανοί και να αποφεύγεται η σύλληψη και απέλασή τους.
Η απελευθέρωση βρίσκει τη χώρα σε άθλια κατάσταση και επαπειλούμενη από εμφύλια σύρραξη.
Όσο αφορά το πολιτειακό ήδη είχαν γίνει συνομιλίες μεταξύ των πολιτικών των αστικών κομμάτων, που συμπερασματικά είχαν καταλήξει στην ανάγκη μη επανόδου του Βασιλέως Γεωργίου Β΄ χωρίς την πρότερη διενέργεια δημοψηφίσματος.
Η λύση της Αντιβασιλείας Δαμασκηνού εμφανίζεται ως η πλέον ενδεδειγμένη λόγω της λαϊκής αποδοχής του για τη στάση του στη διάρκεια της Κατοχής, όπου και αναλαμβάνει Αντιβασιλεύς στις 31 Δεκεμβρίου 1944.
Ο Δαμασκηνός παραιτείται από Αντιβασιλέας στις 28 Σεπτεμβρίου 1946 και αποσύρεται στα εκκλησιαστικά του καθήκοντα.
Ως Αρχιεπίσκοπος ο Δαμασκηνός ενίσχυσε την Αποστολική Διακονία, ίδρυσε σχολές ιεροκηρύκων, εξομολόγων, κατηχητών και κοινωνικών λειτουργών. Αναδιοργάνωσε την εκκλησιαστική εκπαίδευση με την ίδρυση εκκλησιαστικών σχολών και φροντιστηρίων για τη μόρφωση και την επιμόρφωση του κλήρου, ενώ κατοχύρωσε τη μισθοδοσία του εφημεριακού κλήρου.
Άφησε την τελευταία του πνοή στην Αθήνα στις 20 Μαΐου 1949 σε ηλικία 59 ετών.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου